Маълумки, Ислом Аллоҳга бўйсуниш маъносини билдиради. Бу ҳолатда оятнинг умумий маноъси: "Аллоҳга бутун борлиғингиз ила бўйсунинг", дегани бўлади. Аллоҳга бўйсуниш тўлалигича бўлсин. Тили билан бўйсуниб, дили билан бўйсунмасдан ёки бадани билан бўйсунмасдан қолиш керак эмас. Хулласи калом, бўйсуниш тўлалигича, ҳамма томондан бўлиши керак.

   Исломнинг маъноларидан яна бири — тинчлик. У ҳолда оятнинг умумий маъноси, тинчликка тўлиғича киринг, дегани бўлади. Тинчликка тўлиғича кириш эса Исломни татбиқ қилиш билан бўлади. Исломда тинчлик инсон қалбининг тинчлигидан бошланади. Фақат банда ва Парвардигор, борлиқ ва охират ҳақидаги Ислом ақийдаларигина ҳар бир инсон қалбига тинчликни солиши мумкин. Сўнгра қалбдаги бу тинчлик оилага кўчади. Ундан кейин қўни-қўшнилар тинч, қариндош-уруғлар тинч, жамиятлар тинч, давлатлар тинч, ҳайвонот, наботот ва бутун борлиқ тинч бўлади. Ислом кўзлаган тинчликда бутун дунё тинчлигига эришилади.

   Исломнинг машҳур маъноларидан бири Муҳаммад алайҳиссаломга Аллоҳ туширган диндир. Бу ҳолатда оятнинг умумий маъноси — "Ислом динига тўлиғича киринг" бўлади.

   Ислом инсоннинг ҳаётини тўлиғича қамраб олган диндир. Исломга тўлиғича кириш — оралиқ даврда, яъни ҳаёти давомида бутунлигича мусулмонча яшаш демакдир. Инсоннинг туғилишидан тортиб то озуқаланиши, тарбияланиши, вояга етиши мусулмонча бўлиши керак.

   Балоғат ёшига етганда, дин таклиф қилан барча нарсаларга тўлиқ амал қилиши лозим. Инсон ўзининг шахсий, оилавий, ижтимоий, иқтисодий, маданий, сиёсий ва яна ҳаётининг бошқа соҳаларида Исломга амал қилгандагина, Ислом буюрган ҳамма нарсага юриб, у қайтарган ҳамма нарсадан қайтгандагина унга тўлиқ кирган бўлади. Шундагина бахт-саодатга эришади.

   ХАЛҚИМИЗ ОРАСИДА БУГУН КЎПЛАРИМИЗ НИМА ҚИЛЯПМИЗ? Номларимизга, насл-насабимизга қараса, ҳамма мусулмон. Кимлиги суриштирилса, мен мусулмонман, дейди. Аммо, ўзи ғайри муслимларнинг ишини қилиб юради. Кейин: "Нимага мусулмон бўлсак ҳам, ишимиз юришмаяпти?" деб нолийди. Динга, Аллоҳга туҳмат қилади. Кўраётган кўргиликлари ўзи мусулмон бўла туриб Исломда яшамаётганининг оқибати эканини ўйлаб ҳам кўрмайди. Ҳолбуки, айб ўзида, омадсизликларини Исломдан кўришга ҳеч бир мусулмоннинг ҳаққи йўқ.

   Намоз ўқиб туриб, закотни инкор қилса, бўлмайди. Ақийдани мусулмонча қилиб туриб, оилада христианча яшача, бўлмайди. Ҳамма-ҳаммаси мусулмонча бўлиши керак.

   Оятнинг охирида Исломдан бошқа йўлга юришлик шайтоннинг изидан эргашишлик экани ва у очиқ душман эканлиги таъкидланган. Демак, ИСЛОМГА ТЎЛАЛИГИЧА КИРИЛМАГАНДА ШАЙТОННИНГ ИЗИДАН ЭРГАШИЛГАН БЎЛАР ЭКАН.

Манбалар асосида таёрланди

Фазлиддин Салимов,
 Мингбулоқ туман “Гуртепа” жоме
масжиди  имом ноиби